Het was een lang en nogal verrassende dagje zaterdag.
Om kwart voor acht moest ik de deur uit om pas rond half elf in Nijmegen aan te komen.
Daar gebeurde er zomaar ineens van alles. Ik ben er nog een beetje ontsteld van. Er waren maarliefst tweehonderdzesenveertig moties hetgeen een zeurende spierpijn veroorzaakte bij de stemmers (...bladeren in congreskrant, hand omlaag, groen briefje pakken, hand omhoog, briefje wapperen, hand omlaag. Rood briefje pakken, hand omhoog, briefje wapperen, hand omlaag, doorbladeren... tweehonderdzesenveertig maal).
Om 7 uur ging ik bij een fijne vriendin eten zodat ik ervan kon bijkomen. Ze gaf me iets vegetarisch dat geloof ik quinola heette (of was het quairalo?). Het was in ieder geval 'oerrijst' en ik kreeg nepkoffie gemaakt van cichoriewortel. Het was allemaal vreselijk lekker en rond middernacht zat ik weer in de trein op weg naar een kunstenaarsfeestje in Rotterdam waar ik nooit ben aangekomen. Ik was te moe en besloot op de valreep niet te gaan.
NIJMEGEN - Kathalijne Buitenweg is zaterdag door het congres van GroenLinks gekozen tot lijstaanvoerder voor de Europese verkiezingen. Zij verdrong Joost Lagendijk, die door het bestuur was voorgedragen voor de eerste plaats, naar de tweede plaats.
Het congres besloot bovendien een derde zittende europarlementariër, Alexander de Roo, op plaats drie te zetten. Het bestuur had voor hem een onverkiesbare zevende plaats in gedachten.
De ontknoping van het GroenLinks-congres was verrassend, omdat Buitenweg zelf had aangegeven geen hogere plek te ambiëren dan plaats twee op de lijst. Zij vindt dat ze in het europarlement een goed duo vormt met de tot zaterdag gedoodverfde nummer 1, Lagendijk.
Een groep ontevreden leden, voor wie Eerste-Kamerlid Platvoet als woordvoerder optrad, kreeg steun van een meerderheid van het congres met haar kritiek dat er voor de leden weinig te kiezen is als het bestuur met een voorgekookte lijst komt en de kandidaten verder geen strijd willen voeren. Dat vormde de inleiding tot een aantal stemmingen die niet voorzien waren.
Het partijbestuur wilde kiezen voor een mix van ervaring en voor vernieuwing op de lijst. Na de twee zittende europarlementariërs zou dan op een, onzekere, derde plaats een nieuwkomer moeten komen in de persoon van Ingrid Visseren. Maar het congres gaf de voorkeur aan Alexander de Roo, die al zeventien jaar ervaring heeft in het Europees Parlement, eerst als medewerker en de afgelopen jaren als parlementslid.
Het partijbestuur kwam de leden bovendien tegemoet met de toezegging dat een commissie die zich buigt over partijvernieuwing, in haar voorstellen ook de dubbele voordracht van kandidaten zal betrekken.
DEN HAAG - 'Stuur je opa naar Europa',
was jarenlang het criterium om potentiële europarlementariërs te werven. Een tikkeltje denigrerend, zeker, maar niet helemaal bezijden de waarheid. Het Europese parlement fungeerde als politiek kerkhof voor hen die in Den Haag niet meer konden, maar nog iets moesten: uitgerangeerde Kamerleden, uitgeregeerde ministers en uitgebluste bestuurders.
Nu is het anders. Het CDA zal vandaag de 30-jarige Camiel Eurlings op het schild heffen als lijsttrekker bij de Europese verkiezingen in juni. En de kans bestaat dat, ook vandaag, Kathalijne Buitenweg (33) dankzij een 'coup' bij GroenLinks dezelfde positie bereikt als Eurlings.
Vernieuwing. Een frisse kijk op Europa. Jongere gezichten. In die termen prijzen politieke partijen de kandidaten aan. Geween en tandengeknars bij oudgedienden is het gevolg. Ervaren europarlementariërs worden aan de kant geschoven.
Sommigen laten het er niet bij zitten. Zoals Alexander de Roo (48), door GroenLinks op een onverkiesbare zevende plaats gezet. De begeerde derde plaats wordt nu bezet door, aldus een andere partijveteraan, 'een onbekend meisje van Greenpeace' (Ingrid Visseren, 33).
De Roo stuurde duizend bedelbrieven aan het partijkader. 'Misschien helpt het. Op ons congres komen 850 mensen, meer dan ooit'. Ze kunnen De Roo omhoog helpen, en de beoogd lijsttrekker, europarlementariër Joost Lagendijk (46), alsnog vervangen door de veel jongere Buitenweg.
Zij zou dan de tweede vrouwelijke lijsttrekker worden, naast D66'er Sophie in 't Veld (41). Die passeerde bij D66 de ervaren europarlementariërs Jopie Boogerd en Bob van den Bos. 'Sophie, gefeliciteerd!', juicht Van den Bos, die dolgraag lijstaanvoerder wilde worden, op zijn website. Hij belooft haar met zijn 'ervaring en gedrevenheid' te steunen. Vanaf de zijlijn, spijtig genoeg, want hij staat op een onverkiesbaar geachte derde plek.
Bij de VVD ging een moeizame zoektocht naar vrouwen vooraf aan de samenstelling van de kandidatenlijst. De liberale diva Erica Terpstra voelde zich 'ontzettend vereerd' toen ze vorig jaar werd benaderd door lijsttrekker Jules Maaten. Als ze vijftien jaar jonger was geweest, zei Terpstra, had ze het gedaan. Maar nu op haar leeftijd nog zo'n nieuwe uitdaging, nee hoor. Een halfjaar later werd ze op eigen kracht verkozen tot voorzitter van NOC-NSF.
Maaten (42) benaderde ook twee jonge vrouwen uit het kabinet-Balkenende I, Annette Nijs en Melanie Schultz. Dat gebeurde toen een kabinet van CDA en PvdA in de maak leek te zijn. Het politieke tij keerde, en de dames keerden terug op het pluche. Maaten: 'Ik kan het ze niet kwalijk nemen. Den Haag heeft meer sex-appeal dan Brussel.'
Bij de PvdA ondervond oud-minister Tineke Netelenbos aan den lijve dat het europarlement niet langer het eindstation is voor dolende politici. De PvdA-leden gunden massaal europarlementariër Max van den Berg het lijsttrekkerschap. Netelenbos nam met minder geen genoegen, en bedankte.
Het wordt hoe dan ook dringen in het europarlement. Na de toetreding van tien nieuwe landen, in mei, daalt het aantal zetels voor Nederlanders van 31 naar 27.
Als dit weekeinde vrijwel alle partijen hun lijst gereed hebben, kan de verkiezingsstrijd op gang komen. Nou ja, strijd. Het welwillend publiek in schaars gevulde zaaltjes weet meestal weinig over het EP, de EC en de EU. Het gevolg: in plaats van een verhit debat over, pakweg, het EU-lidmaatschap van Turkije, verzanden de bijeenkomsten in een cursus 'Hoe werkt Europa'.
Opstand bij congres van GroenLinks
Bij de kandidaatstelling voor het Europarlement heeft het congres van GroenLinks alles overhoop gehaald. Tot verbazing van Femke Halsema.
Door onze redacteur Floris van Straaten
NIJMEGEN, 16 FEBR. - De leden van GroenLinks hebben de partijleiding afgelopen zaterdag op hun partijcongres in de Nijmeegse Stadsschouwburg een lesje in nederigheid gegeven. De leden lieten weinig heel van de kandidatenlijst voor de Europese verkiezingen van 10 juni, zoals die aan hen was voorgelegd. In plaats van een kalende heer van middelbare leeftijd, de degelijke maar weinig telegenieke Joost Lagendijk (46), kozen de 600 GroenLinksers een jonge vrouw, de strijdbare en charismatische Europarlementariër Kathalijne Buitenweg (33).
De gedoodverfde winnaar Lagendijk, tot nu toe de voorman van GroenLinks in het Europees Parlement en tot zaterdag de enige kandidaat voor de toppositie, moest genoegen nemen met de tweede plaats. De derde plaats, naar verwachting de laatste verkiesbare plek voor GroenLinks, gunden de leden aan het huidige Europarlementslid Alexander de Roo. Ook daarmee werd de kandidatencommissie op haar nummer gezet, want die had hem een onverkiesbare zevende plaats toegedacht.
De afstraffing van het partijkader verliep in etappes. Leo Platvoet, die voor GroenLinks in de Eerste Kamer zit, leidde de eerste fase. Namens zo'n honderd leden hekelde hij het feit dat er slechts één kandidaat was voor het lijsttrekkerschap, Lagendijk. ,,Wij willen kunnen kiezen'', aldus Platvoet. Hij wees erop dat het anders zo progressieve GroenLinks de laatste tijd op het gebied van de interne democratie links en rechts was ingehaald door andere partijen. ,,Wij bevinden ons in de achterhoede met SP en SGP.'' Deze opmerking ontlokte een ongemakkelijk gelach aan de zaal.
Partijvoorzitter Herman Meijer probeerde de dreigende opstand nog af te wenden. Het was spijtig dat er maar één kandidaat was voor het lijsttrekkerschap, maar hij maande de leden tot geduld. De partijleiding had al een nieuwe procedure in de maak, die binnen enkele maanden aan de leden zou worden voorgelegd. Het was niet eerlijk nu, vlak voor het einde van de wedstrijd, de spelregels te veranderen, vond Meijer. Daar dacht het congres anders over. Een motie van Platvoet, waarin werd verzocht om een meervoudige kandidaatstelling en een flexibele houding van de kandidaten, werd met ruime meerderheid aangenomen.
Even leek de opstand te stranden. Na een korte schorsing, waarbij de kandidaten zich konden beraden op de nieuwe situatie, kregen de leden te horen dat er geen nadere mededelingen waren te doen. Joost Lagendijk leek daarmee op rozen te zitten. Pas vlak voor de stemming over de lijsttrekker kreeg het congres te horen dat de populaire Kathalijne Buitenweg zich alsnog beschikbaar stelde voor de hoogste plaats op de lijst. Prompt beloonde het uitgelaten congres haar met het lijsttrekkerschap. Ze kreeg 295 stemmen tegen 219 voor Lagendijk.
De fractievoorzitter van GroenLinks in de Tweede Kamer, Femke Halsema, net terug van haar moederschapsverlof, volgde de eigenzinnige opstelling van het congres met stijgende verbazing. Meteen na Buitenwegs verkiezing had ze in de wandelgangen kritiek op de gang van zaken. Waarom had Buitenweg zich niet eerder aangemeld als kandidaat-lijsttrekker? ,,Je wilt het of je wilt het niet'', vond Halsema. Nu was alles in een pijnlijke vertoning voor Lagendijk geëindigd. De opgetogen Buitenweg zelf had een andere versie. Ze had zich in het begin wel degelijk beschikbaar gesteld voor de koppositie. Toen de kandidatencommissie Lagendijk echter op de eerste plaats had gezet, had ze uit loyaliteit jegens de man met wie ze vijf jaar prettig had samengewerkt met een tweede plaats genoegen genomen. De oproep van het congres had haar op de valreep tot andere gedachten gebracht.
Nou. Van mij had het niet gehoeven. Alhoewel Kathalijne het vast heel goed zal gaan doen, ben ik in dubio: 1 van de motie indieners was Leo Platvoet. Die zou ik eigenlijk blindelings op zijn oordeel moeten vertrouwen. Hij heeft tenslotte meer recht van spreken dan ik. Maar zo'n actie had Joost Lagendijk toch echt niet verdiend.
Scroll down for English posts.
